🧠 Học Ứng Dụng AI: Bắt Đầu Từ Viết Prompt Với ChatGPT
· 9 phút để đọc
Nguồn: Bình dân học AI
-Tác giả: Đào Anh Tuấn - Admin group Bình dân học AI
-Facebook: "https://www.facebook.com/daoanhtuanmdc/"
Bắt đầu từ học viết prompt với ChatGPT (tạo tài khoản và đăng ký miễn phí tại #chatgpt.com)
Bằng cách nào:
Ra lệnh cho AI tự tạo 1 khóa học, bắt đầu bằng việc tạo đề cương.
Tạo đề cương bằng cách nào:
=> Copy prompt in đậm bên dưới vào ChatGPT4. Thay đổi các nội dung trong [] để học các nội dung khác nhau theo nhu cầu. Lần lượt copy các nội dung được tạo ra làm prompt cho các câu hỏi tiếp theo.
**Tôi là người hướng dẫn, người huấn luyện của bạn. Hãy tạo cho tôi đề cương khóa học trong [1 tháng] CÓ chương về chủ đề ["TỰ HỌC VIẾT PROMPT"] . HÃY ĐẢM BẢO RẰNG:**
**1. Đề cương mang tính logic cao, phù hợp cho người [mới bắt đầu]**
**2. Mỗi nội dung luôn kèm theo các ví dụ minh họa và giải thích chi tiết**
**3. Các kết quả phải được trình bày bằng tiếng Việt**
**4. Giọng văn chuyên nghiệp, mang tính giải thích cao**
**5. Luôn gợi ý câu hỏi có liên quan đến kết quả để người dùng lựa chọn cho lần hội thoại tiếp theo**
## LƯU Ý:
- LUÔN KIỂM TRA, PHÂN TÍCH, SO SÁNH LẠI CÁC KẾT QUẢ ĐƯỢC TẠO RA
- Khi cần tối ưu lại prompt, nhờ AI gợi ý bằng cách sử dụng lời nhắc:
**HÃY TINH CHỈNH LẠI PROMPT SAU ĐỂ ĐẠT KẾT QUẢ TỐT NHẤT: [nhập prompt cần chỉnh sửa]**
Ví dụ sử dụng prompt trên sẽ có kết quả như dưới đây khi dùng model o1 trên ChatGPT:
ĐỀ CƯƠNG KHÓA HỌC 1 THÁNG VỀ “TỰ HỌC VIẾT PROMPT” (DÀNH CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU)
Thời lượng: 4 chương (tương ứng 4 tuần)
Chương 1: Tìm Hiểu Cơ Bản Về Prompt và Tư Duy Logic
Nội dung chính
1. Định nghĩa Prompt
• Giải thích: Prompt là lời nhắc (hoặc câu hỏi) mà chúng ta đưa cho AI (hoặc mô hình ngôn ngữ) để nhận lại câu trả lời hoặc phản hồi mong muốn.
• Ví dụ minh họa:
• Prompt: “Hãy viết một đoạn văn ngắn về lợi ích của việc tập thể dục.”
• AI phản hồi: Đoạn văn mô tả chi tiết về lợi ích tinh thần và thể chất.
2. Vì sao cần viết Prompt hiệu quả
• Giải thích: Nếu prompt không rõ ràng, kết quả AI trả về sẽ kém chất lượng hoặc sai mục đích. Ngược lại, prompt tốt giúp tiết kiệm thời gian, tối ưu hóa thông tin.
• Ví dụ minh họa:
• Prompt kém rõ ràng: “Viết vài thứ về thể dục.” (Quá chung chung, AI có thể trả lời không đúng trọng tâm)
• Prompt cải tiến: “Hãy liệt kê 3 lợi ích lớn nhất của việc tập thể dục với người làm việc văn phòng.” (Cụ thể, có mục tiêu rõ ràng)
3. Tư duy logic trong viết Prompt
• Giải thích: Tư duy logic giúp sắp xếp ý tưởng, đưa ra yêu cầu theo thứ tự hợp lý, tránh lan man.
• Ví dụ minh họa:
• Bước 1: Xác định mục tiêu (Muốn AI trả lời về chủ đề gì?)
• Bước 2: Xác định chi tiết (Cần dạng danh sách, đoạn văn hay phân tích?)
• Bước 3: Nêu rõ ngữ cảnh (Đối tượng đọc là ai? Mức độ chi tiết như thế nào?)
4. Bài tập thực hành
• Viết prompt ngắn gọn, yêu cầu AI mô tả đặc điểm của một chủ đề (chẳng hạn: “Hãy giải thích ngắn gọn vì sao đọc sách lại quan trọng với sinh viên đại học”).
• Đánh giá kết quả AI trả về, so sánh với mong đợi ban đầu.
Chương 2: Cách Xây Dựng Prompt Hiệu Quả
Nội dung chính
1. Cấu trúc một Prompt tốt
• Các yếu tố cần có:
• Chủ đề chính (Ví dụ: “Viết một đoạn văn về…”)
• Phạm vi/trọng tâm (Ví dụ: “…nói về 3 lợi ích…”)
• Mức độ chi tiết (Ví dụ: “…với độ dài khoảng 150 từ…”)
• Ví dụ minh họa:
• Prompt: “Hãy viết một đoạn văn khoảng 150 từ, nói về 3 lợi ích chính của việc tập thiền dành cho người bận rộn.”
• Giải thích: Rõ ràng về độ dài (150 từ), giới hạn nội dung (3 lợi ích), đối tượng áp dụng (“người bận rộn”).
2. Sử dụng câu lệnh, từ khóa gợi ý
• Giải thích: Sử dụng “Hãy mô tả…”, “Vui lòng liệt kê…”, “So sánh…” sẽ giúp AI hiểu nhanh hướng yêu cầu.
• Ví dụ minh họa:
• Prompt: “So sánh ưu và nhược điểm của việc học online và học tại lớp.”
• Kết quả: AI sẽ chia thành hai cột hoặc liệt kê hai phần rõ ràng.
3. Tối ưu Prompt để có kết quả mong đợi
• Giải thích: Thêm ngữ cảnh, giới hạn phạm vi thời gian, địa điểm, nhóm đối tượng… có thể giúp AI trả lời chính xác hơn.
• Ví dụ minh họa:
• Prompt chưa tối ưu: “Hãy nói về sự phát triển của xe điện.”
• Prompt tối ưu: “Hãy phân tích tốc độ tăng trưởng thị trường xe điện tại Việt Nam giai đoạn 2015–2025, tập trung vào các thương hiệu hàng đầu.”
4. Bài tập thực hành
• Chuẩn bị 3 chủ đề khác nhau và tự viết prompt ở hai mức: cơ bản và chi tiết.
• So sánh câu trả lời từ AI, đánh giá tính hiệu quả.
Chương 3: Các Kỹ Thuật Nâng Cao và Bí Quyết Tùy Chỉnh Prompt
Nội dung chính
1. Tái định dạng (Reformat) Prompt
• Giải thích: Khi AI trả lời dài hoặc quá chung chung, có thể yêu cầu AI tóm tắt, mở rộng, hoặc thay đổi góc nhìn.
• Ví dụ minh họa:
• Prompt gốc: “Hãy giải thích về Cách mạng công nghiệp 4.0.”
• Phản hồi quá dài hoặc chưa đúng? Dùng tiếp prompt tùy chỉnh: “Hãy tóm tắt câu trả lời trên trong 100 từ, tập trung vào tác động với ngành nông nghiệp.”
2. Sử dụng Prompt lồng nhau (Chaining Prompts)
• Giải thích: Hỏi AI nhiều lần, mỗi lần chi tiết hơn, để hoàn thiện câu trả lời.
• Ví dụ minh họa:
1. Prompt 1: “Hãy liệt kê 5 ý chính về chủ đề X.”
2. Prompt 2: “Trong 5 ý trên, hãy phân tích ý số 3 sâu hơn.”
3. Prompt 3: “Hãy viết thành một đoạn văn luận điểm, khoảng 200 từ, về ý số 3 đó.”
3. Kiểm soát giọng văn, phong cách
• Giải thích: Có thể yêu cầu AI viết theo giọng hài hước, trang trọng, thân thiện, học thuật…
• Ví dụ minh họa:
• Prompt: “Hãy viết lời giới thiệu sản phẩm theo phong cách hài hước, hướng đến người trẻ.”
• Prompt: “Hãy viết lại đoạn văn trên theo phong cách trang trọng, hướng đến cấp quản lý doanh nghiệp.”
4. Thực hành và các mẹo nhỏ
• Thực hành kiểm tra từng thay đổi nhỏ trong prompt ảnh hưởng thế nào đến kết quả.
• Ghi chú lại những công thức prompt thành công để áp dụng cho lần sau.
5. Bài tập thực hành
• Thử viết 1 chuỗi prompt lồng nhau, từ cơ bản đến nâng cao, để đạt kết quả phân tích chuyên sâu.
• Thay đổi giọng văn (trang trọng, sáng tạo, chuyên môn) và đánh giá sự khác biệt.
Chương 4: Ứng Dụng Viết Prompt Trong Các Lĩnh Vực Thực Tế
Nội dung chính
1. Viết Prompt cho Nghiên cứu học thuật
• Giải thích: Cách yêu cầu AI tóm tắt tài liệu, tìm ý chính, trích dẫn tham khảo.
• Ví dụ minh họa:
• Prompt: “Hãy tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của bài báo khoa học về trí tuệ nhân tạo trong 150 từ, kèm 2 trích dẫn nghiên cứu liên quan.”
2. Viết Prompt cho Marketing & Kinh doanh
• Giải thích: Ứng dụng prompt để viết tiêu đề quảng cáo, slogan, kịch bản video bán hàng…
• Ví dụ minh họa:
• Prompt: “Hãy đưa ra 3 ý tưởng slogan cho một công ty khởi nghiệp về giáo dục trực tuyến, nhắm đến đối tượng sinh viên.”
3. Viết Prompt hỗ trợ Sáng tạo nội dung
• Giải thích: Hỏi ý tưởng cho blog, kịch bản YouTube, nội dung truyền thông xã hội.
• Ví dụ minh họa:
• Prompt: “Gợi ý 5 chủ đề video YouTube về du lịch Tây Bắc Việt Nam, kèm tiêu đề hấp dẫn.”
4. Viết Prompt cho Lập trình, Công nghệ
• Giải thích: Hướng dẫn AI viết code mẫu, gợi ý giải pháp cho thuật toán.
• Ví dụ minh họa:
• Prompt: “Hãy viết đoạn mã Python cơ bản để đọc và in nội dung tệp tin văn bản, giải thích từng bước.”
5. Kết luận & Định hướng tự học lâu dài
• Tóm tắt lại các kỹ thuật chính đã học.
• Hướng dẫn cách tiếp tục thực hành, tìm hiểu sâu hơn.
CÂU HỎI GỢI Ý CHO LẦN HỘI THOẠI TIẾP THEO (CHỌN 6 TRONG SỐ NÀY)
1. Bạn muốn tìm hiểu thêm về cách xác định mục tiêu khi viết prompt?
2. Bạn có muốn thực hành xây dựng prompt cho một chủ đề cụ thể?
3. Làm sao để kết hợp kỹ thuật “chaining prompts” một cách hiệu quả?
4. Bạn quan tâm đến việc tối ưu hóa prompt cho lĩnh vực nào nhất (học thuật, marketing, công nghệ…)?
5. Bạn muốn xem chi tiết về cách điều chỉnh giọng văn và phong cách viết prompt?
6. Bạn gặp khó khăn với bước nào khi soạn thảo prompt?
7. Bạn muốn trao đổi sâu hơn về các ví dụ minh họa cụ thể trong từng chương?
8. Bạn đang tìm cách áp dụng prompt nâng cao vào công việc hiện tại?
Ghi chú quan trọng:
• Hãy luôn kiểm tra, phân tích và so sánh lại kết quả AI trả về để điều chỉnh prompt phù hợp.
• Nếu cần tinh chỉnh prompt, vui lòng sử dụng lời nhắc:
HÃY TINH CHỈNH LẠI PROMPT SAU ĐỂ ĐẠT KẾT QUẢ TỐT NHẤT: [nhập prompt cần chỉnh sửa]
https://chatgpt.com/share/678cc559-abb8-8002-863f-80f88c561a60